7 Temmuz Sonrası Otomobil Pazarı
BABÜR GÜREL
İthal araçlarda yarından itibaren yürürlüğe girecek olan GSR2 regülasyonlarının etkilerini, Ağustos ayının ilk haftası açıklanacak satış rakamları ile göreceğiz. Ama asıl belirleyici, 31 Ağustos sonrası yürürlüğe girecek olan YERLİ ÜRETİM araçların uygunluğu sonucu belirleyecek. İthal araçlara nazaran daha ulaşılabilir olan yerli üretim araçların da fiyatları artacağı için satışlarının da etkileneceğini düşünüyorum.
Türkiye içinde bulunduğu bilinmezlikler, geçim kaygısı, adaletsiz gelir dağılımı, kredilere ulaşamama, nakit sıkıntıları ve hepsinden önemlisi HAYAT PAHALLILIĞI ile baş etmeye çalışırken; AB normları çerçevesinde getirilen GSR2 regülasyonları ile ucuz otomobile de binemeyecek.
Türkiye genelinde zaten otomobil almanın zorlukları (hatta otomobil almayı düşünemeyen kesimin %87 olduğu) yaşanıyor. Pandemi sonrası değişen dengeler tüm piyasa koşullarını kökten etkiledi. Bir dönem araç yokken vatandaşların elindeki para ile ne alacaklarını bilemezken; şimdi her türlü otomobilin ziyadesiyle pazarda olmasına rağmen, alım güçlüğü yaşanıyor.
Çok yüksek olan mutfak harcamaları yani, yaşam için ayrılan paranın çokluğu sebebiyle bir takım ihtiyaçlar ertelenmeye başladı. Zaten hane gelirinde yüksek harcamaları gerektiren otomobil masraflarından kısıtlamalar yaşandı. Zira, otomobili işletmek de çok pahallı hale geldi.
Şöyle ki, eskiden bir tek yakıt konusunda sıkıntılı günler yaşarken, şimdi yedek parça ve bakım masrafları çok arttı. Servis bakım ücretleri astronomik hal aldı. Yedek parça deseniz aynı şekilde. Sigorta, kasko ücretleri 4’e katladı. Araç muayene ücretleri peşin ve kredi kartıyla farklı fiyatlara olsa da çok çok yükseldi. Otomobille gezmeye çıkılsa yüksek otopark fiyatları, yüksek otoban ve köprü fiyatları artık otomobil kullanmayı çok lüks hale getirdi. Akaryakıt zaten elektriklilerde de olsa her an yükselmeye devam ediyor.
Yani ARTIK OTOMOBİL ALMAK VE KULLANMAK LÜKS oldu.
GSR2 regülasyonları kapsamında artık en düşük donanımlı otomobillerde bile bulunması gereken uygulamalar (şerit takip sistemi, akıllı hız yardımı, geri görüş kamerası, arka park sensörü, ani frende yanan flaşörler, kaza veri kaydedicisi, sürücü yorgunluk algılama sistemi, acil durum frenleme asistanı, kör nokta görüntüleme sistemleri, lastik basıncı izleme sistemi) yüzünden araçların fiyatlarına gelecek olan en az 800-900 euro’luk artışlar 7 temmuz’dan sonra satılacak araçların fiyatlarını yükseltecek.
31 Ağustos’a kadar da, yukarıdaki özellikleri olmayan YERLİ ÜRETİM OTOMOBİLLERİN SATIŞINA İZİN VERİLİYOR. 31 Ağustos tarihinden itibaren aynı artış yerli üretim otomobiller için de geçerli olacak.
Türkiye araç parkındaki toplam araçların %65’i ithal otomobillerden oluşuyor. Regülasyın kararları ile gelen uygulamaların çoğu zaten bu otomobillerde mevcut. Asıl önemli konu yerli üretimdeki araçların 31 Ağustos tarihinden sonra kaça satılacakları.
Baskılanan döviz yüzünden şu anda büyük sıçramalar yok. Ama bunun sene sonuna doğru dövize baskı yapamayan sistem yüzünden artması ön görülüyor. İşte o zaman fiyatlara daha fazla zam beklemek de olası.
2. EL ARAÇLARDA DA ARTIŞ SÖZ KONUSU OLACAK.
2.el araçlarda fahiş fiyat artışı durduruldu ama, sıfır araçlara zam geldikçe bu artacak düşüncesi hakim. 6 ay 6 bin km sınırı bir süre daha devam edecek. Ki bu 2. El araçlarda fiyatların daha istikrarlı gitmesini sağlayacak. Vergi kaçağına ve al-satçıların pazardan çekilmesini de sağlamıştı.
2023 senesinin Eylül ayından beri düşen satışlar, sıfır km araçlardaki kampanyalar yüzünden Haziran ayında neredeyse sıfır değişimi gösterdi. Noter satışlarındaki kayıplar %27.9 u buldu.
HAZİRAN İYİ GEÇTİ!
7 Temmuz öncesi fazlalaşan kampanyaların etkisiyle Haziran ayında da Otomobil Pazarı 100 bin adetlik satışı geçmişti. Haziranda otomobil ve hafif ticari araç pazarı geçen senenin aynı dönemine göre %5.3 azalsa da, toplamda 106.238 adetlik satış gerçekleşti. Otomobil satışları %3.6 azalarak 87.858 adet olurken hafif ticari araç pazarı da %12.6 azalarak 18.380 adet olmuştu.
İlk 35.636 adet de elektrikli araç satıldı.
6 ayda 580 bine yaklaşan toplam satışlar sebebiyle Ocak-Haziran ayları arasında ise, Pazar %3.7 oranında artarak 577.981 olarak gerçekleşti.
TEMMUZ ve SONRASI!
Temmuz ayının satış rakamları açıklandığında o zaman yorum yapmak gerek. Ama, 31 Ağustos tarihinden sonraki satışlar neredeyse sene sonu rakamlarını gösterecek. Zira GSR2’nin uygulanmaya başlamasıyla satışlarda düşüş görülebilir. Burada en önemli konu ALIM GÜCÜNÜN İYİCE DÜŞMESİ.